De koers van de VS en haar invloed op onze cultuur en bedrijfsvoering: een wake-up call voor organisaties

19 september 2025
Afbeelding De koers van de VS en haar invloed op onze cultuur en bedrijfsvoering: een wake-up call voor organisaties

De wereld is in beweging. Militaire conflicten, handelsoorlogen, geopolitieke verschuivingen en een verhard publiek debat tekenen onze tijd. In al deze ontwikkelingen spelen de Verenigde Staten een dominante rol. En hoewel we dit wel graag denken, dit is zeker niet het werk van één man en zal daarom ook niet stoppen als zijn termijn erop zit. Het gaat hier om een dominerende macht met zo’n 350 miljoen inwoners die hun keuze hebben gemaakt. En die koers heeft directe en indirecte invloed op onze cultuur, onze bedrijfsvoering en de dynamiek op de werkvloer.

Van mondiale conflicten naar lokale spanningen

Wat zich op wereldniveau afspeelt, sijpelt door naar onze organisaties. Polarisatie, onzekerheid en korte termijn denken zijn geen abstracte begrippen meer, maar realiteiten die we dagelijks ervaren. De Prinsjesdag-speech van onze Koning onderstreepte dit treffend: ‘zelfs’ in politiek Den Haag is polarisatie voelbaar. Als publieke figuren hun voorbeeldrol misbruiken, raakt dat ook het vertrouwen binnen organisaties. Over voorbeeldfuncties gesproken…

Op de werkvloer zien we hoe mondiale spanningen leiden tot interne frictie. Collega’s botsen in hun wereldbeelden, het debat verhardt, en samenwerking komt onder druk te staan. De roep om veiligheid en welvaart voor het individu verdringt het collectieve belang. Dit heeft gevolgen voor strategie, cultuur en lange termijnvisie. Wanneer we geen lange termijn visie kunnen krijgen vanuit de politiek en wetgever dan kunnen we zelf ook maar beperkt vooruit kijken.

De compliance officer als cultuurbewaker

In deze context heeft de compliance officer een essentiële rol te vervullen. Niet alleen als bewaker van regels, maar als facilitator van dialoog, als signaleerder van risico’s en als hoeder van de organisatiecultuur.

Wat vraagt dit van compliance?

  • Actieve signalering: Polarisatie, onzekerheid en radicalisering zijn risico’s die benoemd moeten worden in compliance-rapportages.
  • Faciliteren van gesprek: Organiseer veilige ruimtes voor dialoog, zonder dat deze ontsporen. Vrije meningsuiting is waardevol, maar vraagt om kaders.
  • Bewaken van neutraliteit: Organisaties mogen stelling nemen tegen onrecht, maar moeten ook ruimte bieden aan diverse perspectieven. Medewerkers die zich niet gehoord voelen, zoeken hun eigen kanalen – met alle risico’s van dien.
  • Versterken van soft controls: Duidelijkheid, transparantie en voorbeeldgedrag zijn cruciaal om onzekerheid te verminderen en vertrouwen te behouden.

Samenwerken in tijden van verdeeldheid

Wanneer standpunten te ver uit elkaar liggen, is ‘agree to disagree’ geen werkbaar uitgangspunt meer. Toch moeten we samenwerken aan gezamenlijke doelen. Dit vraagt om respect, fatsoen en leiderschap. En dat gebeurt niet vanzelf. Organisaties moeten actief investeren in cultuur, dialoog en inclusie. Niet alleen op papier – in beleid en procedures – en ook daadwerkelijk zichtbaar. De tone-at-the-top is hierbij van doorslaggevend belang.

Handelsoorlog en strategische impact

Een handelsoorlog brengt onzekerheid. Strategische doelen worden bijgesteld, duurzaamheidsambities teruggeschroefd, en toekomstfondsen aangesproken voor korte termijn gewin. Medewerkers voelen deze onzekerheid en vrezen voor reorganisaties of veranderende werkomstandigheden. Deze onzekerheid kan weggenomen of juist gevoed worden door het wel/niet juist toepassen van soft controls. Duidelijkheid is hier een belangrijke control. Ook wanneer de strategie wijzigt of wanneer de reorganisatie inderdaad gaat plaatsvinden zal duidelijkheid de medewerkers helpen koers te bepalen. Een compliance officer heeft de rol om dit te signaleren en ook de risico’s van onduidelijkheid te benoemen bij degenen die duidelijkheid kunnen verschaffen.

Conclusie

De koers van de VS is geen ver-van-ons-bed-show. Het is een spiegel voor onze eigen samenleving en organisaties. Polarisatie, onzekerheid en korte termijn denken zijn uitdagingen die vragen om een actieve, bewuste en vooral menselijke benadering. De compliance officer speelt hierin een cruciale rol als bruggenbouwer, als cultuurdrager en als strategisch adviseur.

Het is overduidelijk tijd om de rol van compliance officer definitief te omarmen. Risico’s beheersen blijft onderdeel van de compliance functie, nog belangrijker is het toekomstbestendig maken van de organisatie, in een wereld die steeds minder voorspelbaar is.

Auteur

Afbeelding De koers van de VS en haar invloed op onze cultuur en bedrijfsvoering: een wake-up call voor organisaties

Ruud van der Mast

senior compliance officer, adviseur en directeur